ในชีวิตประจำวันของเรา อาจพบเห็นเหตุฉุกเฉินทางสุขภาพหรืออุบัติเหตุ ที่ต้องการการช่วยเหลือเบื้องต้นก่อนที่หน่วยแพทย์จะมาถึง การมีความรู้และทักษะด้านการปฐมพยาบาลเบื้องต้น (First Aid), การช่วยฟื้นคืนชีพด้วยการกดหน้าอกและเป่าปาก (CPR) และการช่วยชีวิตขั้นพื้นฐาน (BLS) จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง การเข้าใจความแตกต่างระหว่างทั้งสามคำนี้ไม่เพียงเพิ่มพูนความรู้ แต่ยังช่วยให้เราสามารถช่วยชีวิตผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพในยามคับขัน
ความหมายของ First Aid (การปฐมพยาบาลเบื้องต้น)
First Aid หรือ การปฐมพยาบาลเบื้องต้น คือกระบวนการให้ความช่วยเหลือในเบื้องต้นแก่ผู้ได้รับบาดเจ็บหรือเจ็บป่วยเฉียบพลัน โดยมีเป้าหมายเพื่อรักษาชีวิต (Preserve Life), ป้องกันอาการแย่ลง (Prevent Deterioration) และช่วยฟื้นฟูสุขภาพ (Promote Recovery)
ตัวอย่างของ First Aid:
-
การห้ามเลือดจากบาดแผล
-
การพันผ้าพันแผล
-
การดูแลบาดแผลไหม้
-
การช่วยผู้หมดสติ
-
การดูแลผู้ที่สำลักอาหาร
First Aid อาจไม่ต้องอาศัยอุปกรณ์ทางการแพทย์มากมาย แต่จำเป็นต้องมีความรู้พื้นฐานเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบเหตุอย่างถูกต้อง
ความหมายของ CPR (Cardiopulmonary Resuscitation)
CPR หรือ การช่วยชีวิตขั้นพื้นฐานด้วยการกดหน้าอกและเป่าปาก เป็นกระบวนการฟื้นคืนการไหลเวียนโลหิตและการหายใจของผู้ที่หัวใจหยุดเต้น โดยประกอบด้วย:
-
Chest Compression (การกดหน้าอก): เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดไปยังสมองและอวัยวะสำคัญ
-
Rescue Breaths (การเป่าปาก): เพื่อให้ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย
💡 เกร็ดความรู้: เพลง “Stayin’ Alive” ของ Bee Gees ถูกใช้เป็นจังหวะอ้างอิงของ CPR เพราะมีจังหวะ 100-120 BPM ซึ่งเท่ากับจังหวะกดหน้าอกที่ถูกต้อง
CPR จึงเป็นหนึ่งในเทคนิคที่อยู่ภายใต้ First Aid แต่มีความเฉพาะทางและจำเป็นต้องฝึกฝนอย่างถูกวิธี เพราะความผิดพลาดอาจทำให้เกิดอันตรายแก่ผู้ป่วย
ความหมายของ BLS (Basic Life Support)
BLS หรือ การช่วยชีวิตขั้นพื้นฐาน เป็นชุดของขั้นตอนที่เน้นการรักษาชีวิตในสถานการณ์ฉุกเฉิน โดยเฉพาะเมื่อมีภาวะหัวใจหยุดเต้นหรือหยุดหายใจ ซึ่งประกอบด้วย:
-
การประเมินสถานการณ์
-
การเรียกขอความช่วยเหลือ (Activate EMS)
-
การทำ CPR อย่างมีประสิทธิภาพ
-
การใช้เครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าอัตโนมัติ (AED)
เครื่อง AED ส่วนใหญ่ออกแบบมาให้บุคคลทั่วไปสามารถใช้ได้ เพราะมีเสียงพูดและคำแนะนำบนหน้าจอทีละขั้นตอนเป้นภาษาไทย แต่ผู้ใช้เองก็ควรผ่านการฝึกอบรมการใช้ AED มาก่อนเพื่อความปลอดภัย และความรวดในการช่วยเหลือผู้ประสบภัย
ผู้ที่สามารถให้ BLS:
-
บุคลากรทางการแพทย์
-
ผู้ฝึกอบรมที่ผ่านการรับรอง
-
พนักงานในองค์กรที่มีการอบรมเฉพาะทาง
ตารางเปรียบเทียบ First Aid, CPR และ BLS
| รายการเปรียบเทียบ | First Aid | CPR | BLS |
|---|---|---|---|
| เป้าหมายหลัก | ช่วยเหลือผู้บาดเจ็บเบื้องต้น | ฟื้นคืนชีพผู้หัวใจหยุดเต้น | รักษาชีวิตในกรณีฉุกเฉิน |
| ขอบเขตการช่วยเหลือ | กว้าง (แผลไหม้, บาดแผล, สำลัก) | จำกัดที่หัวใจหยุดเต้น | ครอบคลุมทั้ง CPR และ AED |
| ผู้ที่สามารถให้ความช่วยเหลือ | บุคคลทั่วไปหลังผ่านการอบรม | บุคคลทั่วไปหลังฝึกอบรม | ผู้ฝึกอบรม/บุคลากรแพทย์ |
| อุปกรณ์เสริมที่เกี่ยวข้อง | ผ้าพันแผล, น้ำเกลือ | ไม่มี (หรือใช้หน้ากาก Pocket Mask) | AED, ถุงช่วยหายใจ, หน้ากาก |
| ใช้ในสถานการณ์ใด | อุบัติเหตุทั่วไป | หัวใจหยุดเต้นทันที | หัวใจหยุดเต้น + ใช้ AED |
ความสัมพันธ์ระหว่าง First Aid, CPR และ BLS
ในสถานการณ์ฉุกเฉินจริง ความรู้ทั้ง 3 ด้านนี้มักต้องถูกนำมาใช้ร่วมกัน ตัวอย่างเช่น หากพบผู้หมดสติในที่สาธารณะ:
-
ผู้ให้ความช่วยเหลือตรวจสอบสถานการณ์ → จัดท่าผู้ป่วย → แจ้งขอความช่วยเหลือ (First Aid)
-
หากผู้ป่วยไม่มีชีพจร → เริ่มทำ CPR
-
หากมี AED ใกล้เคียง → ดำเนินการตามขั้นตอนของ BLS
กล่าวได้ว่า CPR เป็นส่วนหนึ่งของ BLS และทั้งสองอย่างสามารถจัดอยู่ในหมวดหมู่ของ First Aid ได้ ขึ้นอยู่กับบริบทและขอบเขตของผู้ให้ความช่วยเหลือ
ฝึกอบรมปฐมพยาบาล: กุญแจสำคัญของการช่วยชีวิต
การช่วยชีวิตในสถานการณ์จริงต้องอาศัยทักษะ ความมั่นใจ และการตัดสินใจที่รวดเร็ว ซึ่งสิ่งเหล่านี้สามารถฝึกฝนได้ผ่านการอบรมที่ถูกต้องจากผู้เชี่ยวชาญ ด้วยเหตุนี้ การเลือกเข้ารับการฝึกอบรมจึงเป็นกุญแจสำคัญในการเตรียมพร้อมทั้งสำหรับบุคคลทั่วไปและองค์กร
ศูนย์ฝึกอบรม Safetymember พร้อมให้บริการ อบรมการปฐมพยาบาลเบื้องต้น First Aid CPR และ BLS โดยวิทยากรผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์จริงจากหน่วยแพทย์ฉุกเฉิน และโรงพยาบาลชั้นนำ
- เนื้อหาครอบคลุมทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ
- ใช้อุปกรณ์จริง เช่น หุ่น CPR, AED, วัสดุการปฐมพยาบาล
- หลักสูตรรองรับมาตรฐานจาก AHA
- รับรองโดยมาตรฐานวิชาชีพ และหน่วยงานราชการ
สรุป
First Aid, CPR และ BLS ล้วนมีเป้าหมายร่วมกันในการ “รักษาชีวิต” แม้จะมีขอบเขตและวิธีการที่แตกต่างกัน แต่เมื่อทำงานร่วมกันจะสามารถเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตของผู้ป่วยได้อย่างมีนัยสำคัญ การเรียนรู้และฝึกฝนทักษะเหล่านี้จึงไม่ใช่เพียงความรู้เสริม แต่เป็นความจำเป็นที่ทุกคนควรมีติดตัว
📞 ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมอบรมปฐมพยาบาล หรือขอใบเสนอราคาได้ที่
โทร: (064) 958 7451 คุณแนน
รายละเอียดหลักสูตร: อบรมปฐมพยาบาล
อ้างอิง
-
American Heart Association. (2020). CPR & First Aid Emergency Cardiovascular Care. Retrieved from https://www.heart.org
-
World Health Organization. (2021). Basic Emergency Care: Approach to the acutely ill and injured.
-
St John Ambulance. (2022). First Aid Manual, 10th Edition.
-
National Institute for Emergency Medicine, Thailand. (2023). แนวทางการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน (BLS) ฉบับประเทศไทย.
